Orta Asya ve Yakın Doğu’da kurulan Diğer Müslüman Türk Devletleri
Diğer Müslüman Türk Devletleri
Fatimiler
Şii Müslümanlar tarafından 969 yılında Tunus’ta kuruldu.
969 yılında Mısır’ı alarak Akşid devletine son verdiler.
Abbas halifesine saldırılarda bulunması üzerine Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey tarafından Suriye’den çıkarıldılar.
Haçlı saldırılarına karşı koyamayan Fatimiler, 1171 yılında Selahaddin Eyyubi tarafından yıkıldı.
UYARI : Batıni mezhebinden olan Fatimilerin 972’de kurdukları El-Ezher medresesi dönemin en önemli eğitim kuruluşudur.
Eyyubiler
Mısır’da, 1174 tarihinde Selahaddin Eyyubi tarafından kuruldu.
Selahaddin Eyyubi, Filistin, Suriye, Irak ve Yemen’i fethetti.
Selahaddin Eyyubi, Haçlılarla büyük savaşlar yaptı.
Haçlıların elinden Kudüs’ü geri aldı.
Eyyubi Devleti, 1250 yılında Kölemen komutanlarından Aybeg tarafından yıkıldı.
Memlük Devleti
1250 tarihinde Aybeg Türkmeni tarafından Mısır’da kuruldu.
Haçlılar ve Moğollarla büyük mücadeleler yaptılar.
Abbasi halifeliğinin koruyuculuğunu üstlendiler.
Ayn-ı Calud Savaşı ile Memlük hükümdarı Baybars, Mısır ve Avrupa’yı Moğol istilasından kurtardı.
Hicaz, Filistin ve Suriye’de egemen olna Memlüklüler bahrat yolu ticaretini ele geçirerek ekonomik yönden güç kazandı.
Anadolu üzerindeki emelleri nedeniyle Osmanlılarla uzun süre mücadele ettiler.
Memlüklüler, Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında yapılan Merc-i Dabık ve Ridaniye Savaşları sonunda yıkıldı.
UYARI : Hükümdarlığın veraset yoluyla geçmediği tek Türk devletidir. Memlük Sultanları komutanlar arasından seçimle gelirdi.
Harzemşahlar
Merkez Gürgenç olmak üzere 1097 tarihinde Atsız tarafından kuruldu.
Moğol saldırıları sonucunda zayıfladılar.
Anadolu Selçukluları ile 1230’da yaptıkları Yassı Çimen Savaşı’nda yenildiler.
Moğol istilası sonrasında topraklarını terkedip Selçuklulara sığındılar.
UYARI : Selçuklulara bağlı atabeylerden imparatorluğa dönüşen tek devlettir.
Moğol İmparatorluğu
1196 yılında Temuçin, yani Cengiz Han tarafından başkent Karakurum olmak üzere kuruldu.
Cengiz Han 1227 yılında öldü.
Cengiz Han ölmeden önce eski bir Türk geleneğine uyarak topraklarını oğulları ve torunları arasında paylaştırdı.
UYARI : Moğollar (Cengiz Han)
Altınorda Hanlığı İlhanlılar Çağatay Hanlığı Kubilay Hanlığı
(1256 – 1502) (1256-1335) (1227 – 1370) (1206-1368)
(Hazar Denizi’nin (İran ve Doğu (Türkistan) (Çin)
Kuzeyinden Kırım’a Anadolu) kadar uzanan topraklar)
Timur İmparatorluğu
Timur tarafından 1335 yılında Semerkant merkez olmak üzere kuruldu.
1401 yılında Karakoyunlu Devleti’nin topraklarının büyük bir kısmını ele geçirdi.
Karakoyunlu Hükümdarı Kara Yusuf’un Osmanlı Devleti’ne sığınması üzerine Anadolu’ya girdi.
1402 yılında Çubuk Ovası’nda Osmanlı Devleti ile Ankara Savaşı’nı yaptı ve Yıldırım Bayezıt’ı yendi.
Timur’un ölümünden sonra devlet parçalandı.
UYARI : Bu dönem, ticaret ve bilimde özenli gelişmelerin olduğu bir dönemdir. Astronomi alalında Uluğ Bey, Edebiyat alanında Ali Şir Nevai ve Matematik alanında Ali Kuşçu gibi ünlü isimler yetişti.
