Mondros Mütarekesi Konu Anlatımı
Mondros Mütarekesi
Mütareke’nin İmzalanmasının Nedenleri
- Bulgaristan’ın yenilmesi üzerine; Alman yardımının kesilmesi
- Anadolu’da silah ve cephane sıkıntısı çekilmesi
- Askere alınacak insan kalmaması
- Wilson İlkeleri’ne umut bağlanması
- Halk ve ordunun savaştan bıkması
Mütareke’nin Maddeleri
Egemenlik Haklarını Sınırlayan Maddeler
- Karadeniz’e geçiş için Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak ve Karadeniz’e serbestçe geçiş sağlanacak, Çanakkale ve Karadeniz istihkamları İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek.
- İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde, herhangi bir bölgeyi işgal edebilme hakkına sahip olacak.
- Altı Vilayet adı verilen Van, Bitlis, Erzurum, Diyarbakır, Elazığ, Sivas vilayetlerinde bir kargaşalık olursa, İtilaf Devletleri bu vilayetleri işgal edebilecek
- Hükümet haberleşmesi dışında, telsiz, telgraf ve kabloların denetimi İtilaf Devletleri’ne geçecek.
Askeri Sınırlamalar Getiren Maddeler
- Sınırların korunması ve iç güvenliğin sürdürülmesi için gerekli askeri kuvvetlerin dışındakiler terhis edilecek
- İtilaf Devletleri’nin bütün esirleri ile Ermeni esirleri kayıtsız şartsız İstanbul’da teslim edilecek. Buna karşılık Türk esirleri İtilaf Devletlerinin elinde korunacak.
- İran içlerinde ve Kafkasya’da bulunan Osmanlı kuvvetleri işgal ettikleri yerlerden geri çekilecek.
Ekonomik Sınırlamalar Getiren Maddeler
- İtilaf Devletleri, Osmanlı tersane ve limanlarındaki vasıtalardan yararlanabilecek
- Bütün demiryolları, İtilaf Devletleri tarafından kontrol edilecek
- İtilaf Devletleri, kömür, mazot ve yağ maddelerini Türkiye’den sağlayacak.
Mütareke’nin Sonuçları
- İtilaf Devletleri önceden imzaladıkları gizli antlaşmaları uygulamaya koydular.
- Osmanlı Devleti’nin Boğazlar üzerindeki egemenliği sona erdi.
- Yedinci madde uyarınca işgaller başladı.
- Osmanlı Devleti fiilen sona erdi.
- Osmanlı topraklarında Suriye, Lübnan ve Irak gibi devletlerin kurulmasına zemin hazırlandı.
- İşgallere karşı bölgesel direnme cemiyetleri kuruldu.
- Padişah Mebuslar Meclisi’ni kapattı.
İtilaf (Uzlaşma-Anlaşma) Devletleri
İngiltere, Rusya, Fransa, Sırbistan, Belçika, Lüksemburg, Karadağ, Japonya, İtalya, Portekiz, Romanya, A.B.D., Yunanistan, Brezilya ve Çin gibi bir çok devletin katıldığı bir topluluktu.
- Dünya Savaşı Sırasında İmzalanan Gizli Antlaşmalar
Bu antlaşmalar Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı topraklarını paylaşmak amacıyla yapılmıştır. Bu antlaşmaların başlıcaları şunlardır :
Sykes-Picot Antlaşması (1916) : Bu antlaşma ile Osmanlı toprakları Rusya, Fransa ve İngiltere arasında paylaştırılmıştır.
Mac-Mahon Antlaşması (1916) : Mısır’daki İngiliz valisi Mac-Mahon ile Hicaz Emiri Hüseyin arasında imzalandı. Arapların Türklere karşı ayaklanması halinde, Arap bağımsızlığının onaylanacağı kabul edildi.
Londra Antlaşması (1915) : İtalya’nın İtilaf Devletleri’nin safına geçmesi nedeniyle imzalandı. On iki Ada İtalya’ya verildi. İtalya’nın Trablusgarp ve Bingazi üzerindeki hakları kabul edildi.
Saint Jean de Maurienne (1917) : İtalya’ya Anadolu’nun Güneybatısı’nın büyük bir kısmı verilmişti.