Merkezi Yerleştirme Taban Puanları Nasıl Hesaplanır?
Ülkemizde her sene onlarca merkezi sınav yapılmaktadır. Bu merkezi sınavlar kimi zaman devletin bu iş için hizmet veren kurum ve kuruluşları tarafından, kimi zaman üniversiteler tarafından kimi zaman da bakanlıklar ve bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanmaktadır.
Bu merkezi sınavlar kimi zaman eğitim ile ilgili, kimi zaman meslek sahibi olmak ile ilgili kimi zaman da kariyerde yükselmek için yapılmaktadır. Bu sınavlardan en fazla bireyin girdiği ve en fazla kişiye etki edenler genellikle ÖSYM tarafından düzenlenmektedir. ÖSYM tarafından düzenlenen bu merkezin sınavların en büyükleri de üniversiteye yerleştirme amacıyla gerçekleştirilen yükseköğretim kurumları sınavı YKS ve kamu personeli seçmek için gerçekleştirilen KPSS yani kamu personeli seçme sınavıdır. Peki bu sınavlardaki puanlar nasıl hesaplanır? Bu sınav puanları ile yapılan yerleştirmelerden sonra öğrendiğimiz taban puanları, atama puanları nasıl ortaya çıkmaktadır?
MERKEZİ SINAVLARIN PUANLARI VE TABAN PUANLARI NASIL HESAPLANIR?
Herhangi bir amaç ile yapılan herhangi bir sınavda olacağı üzere merkezi sınavlarda da soruların katsayıları vardır. Bu katsayılar genellikle girilen sınavdan alınacak puanın kullanılacağı yerin neresi olacağına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Örnek vermek gerekirse üniversite sınavına giren bir öğrenci eğer eşit ağırlık puan türünden tercih yapacak ise eşit ağırlık puan türünü ilgilendiren soruların katsayıları onu ilgilendirecektir ve sosyal bilimler testlerinin veya fen bilimleri testlerinin sorularının katsayıları Türkçe ve matematik testlerinin sorularının katsayılarından düşük olacaktır.
Yine KPSS A diye bilinen ve A kadro unvanlar için girilecek olan sınavda 100’ün üzerinde puan türü bulunmaktadır ve bunların içinde hukuk bölümü mezunlarını ilgilendiren puan türlerinde hukuk testi içinde soruların katsayıları yüksek iken kamu yönetimi mezunlarını ilgilendiren puan türlerinde de kamu yönetimi testi sorularının katsayıları yüksek olacaktır.
Hemen hemen her sene yapılan bu merkezi sınavlardaki katsayılar değişiklik gösterebildiği için sabit bir katsayıdan bahsetmek doğru olmayacaktır. Çünkü hem sene başında puan hesaplama sistemlerinin yenilenebilmesi hem sınavda zor olan testlerin sorularının katsayılarının daha yüksekten hesaplanması gibi değişkenler nedeni ile her sorunun katsayısı sabittir diyerek bir hesaplama tablosu çıkarmak kalıcı olmayacaktır.
Sınavlar kaç puan üzerinden değerlendiriliyorsa toplam soruların katsayıları ile toplam sorularının çarpımı sonucu o puanlar elde edilmektedir. Somutlaşması adına örnek vermek gerekirse 100 puan üzerinden değerlendirilen KPSS P3 puan türü 120 soru üzerinden hesaplanmaktadır ve bu 120 sorunun kabaca kat sayıları 0,8’lere denk gelmektedir. Fakat yukarıda da belirttiğimiz gibi her soru için aynı katsayı uygulamasından ziyade sınavdaki zorluk kolaylığa göre kimi soru 0,7 ile kimi soru 0,9 ile çarpılarak hesaplama yapılmaktadır.
Peki bu sınavlardan sonra yapılan yerleştirmelerde ortaya çıkan taban puanlar nasıl hesaplanır? Daha doğrusu hesaplanır mı? Aslında taban puanlar hesaplanmaz, ortaya çıkar, bunun da daha geniş şekilde açıklamasını aşağıda anlatmaya çalışalım.
MERKEZİ SINAVLARDA YERLEŞTİRMELER NASIL YAPILIR? HANGİ SINAV SONUÇLARI İLE YERLEŞTİRME YAPILIR?
Merkezi sınavların amacı genellikle (sınıf geçmek için olanlar dışındakilerin çoğu) bir yere yerleştirmede kullanılmasıdır. YKS üniversiteye yerleşmek için, KPSS bir mesleğe yerleşmek için, ALES veya Yökdil akademik alımlardan faydalanmak için girilen merkezi sınav örnekleridir. Merkezi sınavlara giren adaylar bir puan alırlar ve aldıkları puanlar ile bir üniversite bölümünü veya merkezi açamada açılan bir meslek kadrosunu tercih ederler. Yaptıkları tercihte orayı tercih eden adaylar içinde yapılacak sıralamada en yüksekten başlayarak en sona gelene kadar olan sırada yer almayı sağlayacak bir puanları var ise yerleştirmeleri gerçekleştirilir. Yine somutlaştırmak adına örnek vermek gerekirse bir kamu kurumuna işe alım için açılan 5 kişilik kadroya 75 kişi başvurmuşsa en yüksekten başlayarak bu 75 kişi içindeki en yüksek puanlı 5 kişi atanmaya hak kazanır (merkezi yerleştirmeler için).
Genellikle KPSS, YKS, TUS, DUS, DGS gibi sınavlardan alınan puanlar ile bahsettiğimiz şekilde merkezi yerleştirmeler yapılmaktadır. Bunların dışında kalan sınavlarda alınan puanlar başvurularda kullanmaya yaramaktadır.
MERKEZİ SINAVLARININ YERLEŞTİRMELERİNİN TABAN PUANLARI NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Peki yapılan bu merkezi sınavların yerleştirilmelerinin taban puanları nasıl ortaya çıkar? Nasıl belirlenir?
Yukarıda bahsettiğimiz üzere adaylar açılan bir kadroya veya üniversite bölümüne aldıkları puana göre tercih yaparlar ve alınacak kişi sayısı kadar en yüksek puan almış adaydan başlayarak sıralama yapılır. Bu sıralama sonucunda oraya yerleşmeye hak kazanmış son kişinin puanı oranın taban puanı olarak belirlenir. Genellikle taban puanlar her sene için kesin değildir çünkü sınavın zorluğu kolaylığı, sınava giren adayların durumu gibi değişkenlere bağlı olarak bu puanlar yükselmekte veya alçalmaktadır.
ÜNİVERSİTE TABAN PUANLARI NEDİR? NASIL HESAPLANIR?
Üniversite taban puanları söylediğimiz şekilde yapılan yerleştirmeler sonrasında ortaya çıkan ve yine söylediğimiz şekilde kesin olmayan fakat sonraki yıllarda sınava hazırlananlara fikir vermesi, yol göstermesi amacıyla yayımlanan puanlardır. Üniversite taban puanları yine yukarıda bahsettiğimiz şekilde bir üniversitenin ilgili bölümüne açılan kaç kontenjan var ise o kadar kontenjana yapılan yerleştirmelerde giren son adayın aldığı puanı işaret etmektedir. Örnek vermek gerekirse Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne merkezi yerleştirmeler için 400 kişilik kontenjan verilmişse oraya yerleştirmesi yapılan 400. adayın puanı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi taban puanı olmaktadır.
KPSS ATAMA TABAN PUANLARI NEDİR? NASIL HESAPLANIR?
KPSS atama puanları da açılan kadrolara yapılan yerleştirmelerden sonra ortaya çıkan puanlardır. KPSS atama taban puanları da üniversite taban puanlarına benzer biçimde merkezi atama sırasında açılan kadrolara yerleşen adaylar içinde en son yerleşen adayın puanı üzerinden ortaya çıkmaktadır. Örneğin 2020/1 merkezi atamasında Biyoloji mezunları için ayrılan farklı kurum ve kuruluşlarda olsa da 3 tane kadro bulunsun, işte bu 3 kadroya yapılacak yerleştirmelerden sonra bunlara yerleşen en düşük puanlı adayın puanı biyoloji 2020/1 kpss atama taban puanı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Daha fazla taban puan ve atama puanına ulaşmak için tercihiniyap.net sitesini ziyaret edebilirsiniz.
